Firmy windykacyjne i przedawnione roszczenia – dlaczego nie warto?

Wyrok TS UE w sprawie C 118/17
16 marca 2019
Podwójna rekompensata za podwójnie wadliwe wypowiedzenie umowy o pracę – uchwała SN
11 kwietnia 2019

Firmy windykacyjne potrafią skutecznie uprzykrzyć życie dłużnikom. Coraz częstszym zjawiskiem jest skupowanie przez takie podmioty przedawnionych roszczeń, a następnie bezustanne, a zarazem uciążliwe próby kontaktu z dłużnikiem celem wyegzekwowania świadczenia. Firmy windykacyjne raczej nie przebierają w środkach – ich przedstawiciele potrafią nękać telefonami od samego rana aż do późnych godzin wieczornych, korzystać  z różnych numerów po to, by skłonić nas do odebrania telefonu, bezustannie wysyłać wezwania do zapłaty, kierować sprawy do sądu celem uzyskania nakazów zapłaty, a nawet grożąc wpisem do Krajowego Rejestru Długów, co przykładowo może skutkować uniemożliwieniem dłużnikowi zaciągnięcia kredytu.

Dlaczego firmy windykacyjne z takim uporem podejmują się działań celem odzyskania długów? Mechanizm ich działania jest niezwykle prosty. Firmy windykacyjne skupują przedawnione  (lub będące na granicy przedawnienia) długi od wierzycieli za wyjątkowo niską cenę. Zrezygnowani wierzyciele często godzą się na taką ewentualność, gdyż perspektywa odzyskania chociaż części świadczenia wydaje im się lepsza od pogodzenia się ze stratą całej kwoty. Co ciekawe, wierzytelności te zazwyczaj opiewają na stosunkowo niewielką sumę, a następnie zawyżane są nawet kilkukrotnie -a to opłaty należne firmie windykacyjnej za odzyskiwanie długu, a to kosmiczne odsetki, a to różne inne opłaty. Jeśli zdecydujesz się na współpracę z firmą windykacyjną, zazwyczaj musisz pogodzić się z tym, że jeżeli nawet uda im się odzyskać Twój dług, otrzymasz jedynie ułamek należnej Ci kwoty. Reszta przypadnie firmie windykacyjnej pod pretekstem chociażby pokrycia kosztów odzyskiwania długu. Proste, prawda? Tym oto sposobem firmy windykacyjne mogą zarobić niebagatelne sumy.

Tylko… jak to jest z tym przedawnieniem?

Zgodnie z art. 117§1 kodeksu cywilnego, przedmiotem przedawnienia mogą być cywilnoprawne roszczenia majątkowe. Z §2 wspomnianego artykułu wynika, że istotą przedawnienia jest to, że po upływie określonego w ustawie terminu, ten, do którego kierowane jest roszczenie może uchylić się od jego spełnienia.  A więc przedawnionego roszczenia można nawet dochodzić w sądzie – chyba, że zostanie podniesiony zarzut przedawnienia. Co ważne, zarzut przedawnienia nie może być uwzględniony przez sąd z urzędu -możliwość jego podniesienia ma jedynie dłużnik. Dlatego właśnie zdarza się, że firmy windykacyjne uzyskują w stosunku do dłużnika nakaz zapłaty – istotą postępowania nie jest bowiem szczegółowe badanie sprawy. Przyjmuje się bowiem, że dłużnik zobowiązany jest do podniesienia zarzutów po otrzymaniu nakazu zapłaty w krótkim (bo ma na to 14 dni) terminie –  w tym zarzutu przedawnienia.

Jeżeli więc w toku postępowania okaże się, że dłużnik skorzysta z takiego uprawnienia, co do zasady nie ma prawnej możliwości, by go zmusić do wywiązania się z obowiązku spłaty długu. Oczywiście, nie znaczy to, że długu nie ma – po prostu roszczenie nie będzie mogło być przymusowo zrealizowane. Z tego względu roszczenia przedawnione uznaje się za roszczenia niezupełne, niekorzystające z pełnej ochrony państwa, ale jako nadal prawnie istniejące. Ma to znaczenie w sytuacji, gdy dłużnik jednak zdecyduje się spełnić świadczenie. Po jego spełnieniu nie może domagać się zwrotu, powołując się na upływ przedawnienia.

Warto podkreślić, że istotą przedawnienia nie jest ochrona dłużnika przed spełnieniem świadczenia. Jego celem jest bowiem pewność i stabilizacja obrotu prawnego. Poza tym, z biegiem czasu trudniej jest odpowiednio udowodnić wszystkie istotne dla sprawy okoliczności. Dlatego też przepisy formułują różne terminy przedawnienia, a także zakładają możliwość przerwania lub zawieszenia biegu przedawnienia, gdy wymaga tego uzasadniony interes strony. Znaczenie ma również sprawność podejmowanych działań, dlatego np. uznaje się za uzasadniony krótszy, 3-letni termin na dochodzenie roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Co więc się nie przedawnia? Na przykład roszczenia o charakterze niemajątkowym, jak te służące ochronie dóbr osobistych. Dlaczego akurat je warto przywołać? Chociażby dlatego, że dłużnik narażony na intensywne działania firm windykacyjnych może zdecydować się na podjęcie działań o charakterze prawnym, zmierzających do zaprzestania naruszeń jego dóbr osobistych przez firmę windykacyjną.

Podsumowując:  jeśli jesteś wierzycielem – dbaj o swoje prawa i pilnuj terminów! Im szybciej zadbasz o swoje interesy, tym lepiej dla Ciebie. Jeśli więc masz jakiekolwiek wątpliwości lub trudności z egzekwowaniem należnych Ci roszczeń, skontaktuj się z nami. Nasi prawnicy pomogą Ci zrozumieć sytuację, w której się znajdujesz i przedstawią możliwe rozwiązania Twojego problemu.

Jeśli natomiast nie możesz uporać się  z firmami windykacyjnymi, które bezustannie uprzykrzają Ci życie, a podejrzewasz, że Twój dług jest przedawniony – również zapraszamy do kontaktu. Pomożemy Ci rozwiązać Twój problem i zakończyć sprawę.