WYROKI UCHYLAJĄCE W SPRAWACH O PODWYŻSZENIE STAWKI ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI

Szanowni Państwo,

miło nam poinformować, że w ostatnim czasie uzyskaliśmy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gdańsku dla reprezentowanej przez nas Spółdzielni trzy analogiczne pozytywne wyroki uchylające decyzje w sprawach dotyczących określenia przez Prezydenta Miasta podwyższonej stawki za gospodarowanie odpadami komunalnymi!

Spór w sprawie opierał się przede wszystkim o wykładnie treści art. 6ka ust. 1 ustawy  o czystości i porządku w gminach […]¹ -dalej jako „u.c.p.g” stanowiącego, że w przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych podmiot odbierający odpady komunalne przyjmuje je jako niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne i powiadamia o tym wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz właściciela nieruchomości. Na podstawie powiadomienia organ wszczyna postępowanie w przedmiocie określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, a w konsekwencji stosuje wobec podmiotu zobowiązanego (tutaj: Spółdzielnię) stawkę podwyższoną.

W każdej z trzech spraw reprezentowanej przez nas Spółdzielni, podmiot odbierający odpady komunalne trzykrotnie stwierdzając nieselektywną zbiórkę każdorazowo zaniechał poinformowania Spółdzielni jako właściciela nieruchomości o zaistniałej sytuacji, zawiadamiając wyłącznie Gminę. W konsekwencji Prezydent Miasta określił dla Spółdzielni stawkę podwyższoną w stosunku do nieruchomości, które uchybiły obowiązkowi. Spółdzielnia zakwestionowała działanie organu wskazując, że dokonanie poinformowania właściciela nieruchomości stanowi konieczną przesłankę dla wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie wydania decyzji określającej wysokość opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Spółdzielnia wniosła odwołanie, jednakże Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta przychylając do przedstawionej przezeń argumentacji.

Sprawy trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, bowiem zarówno Prezydent Miasta, jak również Samorządowe Kolegium Odwoławcze odmówiły zasadności twierdzeń Spółdzielni skupiając się wyłącznie fakcie braku ustawowo określonych negatywnych skutków uchybienia obowiązkowi zawiadomienia właściciela nieruchomości przez podmiot odbierający odpady o naruszeniu obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Konkludując organy argumentowały, że zawiadomienie Spółdzielni o nieprawidłowościach w zakresie selektywnego zbierania odpadów jest nieistotne, bowiem nawet w przypadku zawiadomienia właściciela nieruchomości nie wpływa to na prawidłowość wydanej decyzji. Reprezentując Spółdzielnię prezentowaliśmy stanowisko, iż nie sposób zgodzić się z taką argumentacją organów, która uzasadniałaby w każdym przypadku stwarzanie warunków po stronie organów do podwyższenia opłaty za gospodarowanie odpadami bez możliwości realnej obrony ze strony podmiotu, wobec którego opłata jest ustalana.

Tak też, dopiero Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku potwierdził stanowisko Spółdzielni wskazując, że powiadomienie właściciela nieruchomości o naruszeniu obowiązku selektywnego zbierania odpadów jest jedną z przesłanek wymienionych w art. 6ka ust. 1 u.c.p.g., które to przesłanki muszą zostać spełnione łącznie, by możliwe było określenie przez organ w drodze decyzji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi z zastosowaniem stawki w podwyższonej wysokości. […] Brak takiego powiadomienia skutkuje więc brakiem podstaw do zastosowania powyższego przepisu i wydania przez organ decyzji w przedmiocie określenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w podwyższonej wysokości. W konsekwencji WSA w Gdańsku uchylił decyzje obu organów.

Warto zaznaczyć również iż w uzasadnieniu wyroków WSA podkreślił, że nie każdy przypadek stwierdzonego naruszenia obowiązku selektywnej zbiórki uzasadnia ustalenie podwyższonej opłaty, ale tylko takie naruszenie, które ma charakter wielokrotny i wskazujący na uporczywość ze strony podmiotu odpowiedzialnego za zbiórkę odpadów.       

Wyroki WSA nie są prawomocne, bowiem w każdej ze spraw Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku wniosło skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której posiłkuje się tożsamą jak przedstawianą dotąd argumentacją, która naszym zdaniem nie znajduje oparcia w obowiązującym prawie.

W naszym przekonaniu przedmiotowe sprawy stanowią kolejne przykłady, gdy organy administracji publicznej nadinterpretują prawo celem ukształtowania dla siebie jednostronnie korzystnej sytuacji. Wskazujemy, że w uzyskanych przez Spółdzielnię orzeczeniach sąd administracyjny po raz pierwszy dokonał tak kompleksowej i obszernej wykładni przedmiotowych przepisów na kanwie obowiązku organów zawiadamiania właściciela nieruchomości o naruszeniu obowiązku selektywnej zbiórki i jego istoty, co może mieć istotne znaczenie dla spraw przyszłych! Nie mamy wątpliwości, że wobec stanowiska przedstawionego przez organy w niniejszej sprawie podobne zdarzenia miały miejsce również w stosunku do innych niż Spółdzielnia podmiotów, które nie dochowały obowiązku selektywnej zbiórki. Tym niemniej zaznaczamy, że dla Spółdzielni Mieszkaniowej, zarządzającej budynkami znajdującymi się w jej zasobach, wyroki te są o tyle istotne, że ewentualne niezasadnie podwyższone opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obciążyłyby członków spółdzielni zamieszkujących w budynkach, w których stwierdzono naruszenie, a nie samą Spółdzielnię.

Niewątpliwie orzeczenia mogą wywrzeć korzystny wpływ nie tylko dla podmiotów obsługujących dużą ilość nieruchomości jak spółdzielnie mieszkaniowe, ale również dla zwykłych osób fizycznych wobec, których organy niezasadnie podwyższyły opłaty za gospodarowanie odpadami.

¹ Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 13 września 1996 r. (Dz. U. Nr 132 poz. 622 z późn. zm.)